ግብፅ ፣ ኢትዮጵያ እና ሱዳን በተባባሰው ግድብ ዙሪያ በአፍሪካ አንድነት-መሪነት የተጀመሩትን ውይይቶች ቀጠሉ።

ካይሮ – ኢትዮጵያ በአባይ ላይ እየገነባችው ባለው ሰፊ የውሃ ግድብ ዙሪያ የተካሄደውን ዓመታዊ ክርክር ለመፍታት በአፍሪካ ህብረት የሚመራ ሶስት ቁልፍ የአባይ ተፋሰስ ሀገራትን ጭምር ትልአንት እሁድ ቀን ተጀምረዋል ፡፡

የ ትራምፕ አስተዳደርን ጨምሮ የተለያዩ ሸምጋዮች በግብጽ ፣ በኢትዮጵያ እና በሱዳን መካከል የበርካታ ዓመታት ድርድር የተሳካ ውጤት ማምጣት አልተቻለም ፡፡ ሁለቱ ተፋሰስ ሀገራት ግብፅና ሱዳን ኢትዮጵያ በመጀመሪያ ስምምነት ላይ ሳትደርስ የውሃ ማጠራቀሚያውን መሙላት መጀመር እንደሌለባት አጥብቀው አጥብቀው ሲሞግቱ ነበር ስይሳክላቸውም ቀርቷል ፡፡

አዲስ አበባው መንግስት የታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ የመሙላትና የአፈፃፀም ሥራን በተመለከተ ስለ ሰማያዊ አባይ ውሃ ሰፊ ስምምነት ጋር ለመገናኘት ስምምነት ካቀረቡ በኋላ ግብፅ እና ሱዳን ከኢትዮጵያ ጋር ያደረጉትን ውይይት አቁመዋል ፡፡ የጥቁር ዓባይ የግብር ፍሰት ከኢትዮጵያ ይጀምራል ሰማኒያ አምስት በመቶ የሚሆነውን የናይል ወንዝ ምንጭ ነው ፡፡

ሚኒስትሮቹ በሦስቱ ክልሎች የቀረቡትን ስምምነቶች ረቂቅ ለማፅደቅ የፊታችን ማክሰኞ ለመቀጠል መስማማታቸውን እናም የሱዳን የመስኖ ልማት ሚኒስትር በበኩላቸው ስለ ረቂቆቹ ዝርዝር መረጃ ሳይሰጡ ተቆጥበዋል ፡፡

የግብፅ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ቃል አቀባይ አህመድ ሀፌዝ ትናንት በተሰየመበት የግብፅ ልዑካን ስብሰባ ላይ የግብፅ የልዑካን ቡድኑ ተሳታፊዎች ፎቶግራፎችን በማንሳት ላይ እንደሚገኙ የመስመር ላይ ስብሰባው እሁድ አስታውቋል ፡፡

የኢፌድሪ የውሃ ሚኒስትሩ አቶ ስለሺ በቀለ ውይይቶቹ የሦስቱ አገራት የውጭ እና የመስኖ ሚኒስትሮችን አካቷል ብለዋል ፡፡ ከተሳተፉት መካከል የአውሮፓ ህብረት ኮሚሽን ሊቀመንበር ሙሳ ፋኪ ማሃማት እንዲሁም የደቡብ አፍሪካ የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ናሌይ ፓንዶር የተባሉት የወቅቱ የአፍሪካ ህብረት ሊቀመንበር ናቸው ፡፡

በግድቡ ላይ የተደረገው ክርክር ኢትዮጵያ ግድቡን በ 74 ቢሊዮን ኪዩቢክ ሜትር የውሃ ማጠራቀሚያ ለመሙላት የመጀመሪያውን ደረጃ እንዳጠናቀቀች በመግለጽ በሐምሌ ወር መጨረሻ ላይ ደርሷል ፣ በሱዳን እና በግብፅ ውስጥ ፍርሃትና ግራ መጋባት አስከትሏል ፡፡

በወቅቱ ሱዳን እና ግብፅን በተቆጣጠረችው በኢትዮጵያ እና በእንግሊዝ መካከል የቅኝ ግዛት ስምምነት ግድቦች መገንባት እና የውሃ ማጠራቀሚያዎችን መሙላት ያሉ የናይል ውሃ ድርሻ ለሱዳን እና ለግብፅ የሚደርሰውን ድርሻ ለመቀነስ ያስችላል ፡፡

ለኢትዮጵያ የ 4.6 ቢሊዮን ዶላር ግድብ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ዜጎችን ከድህነት ለማውጣት እና ዋነኛው የኃይል ላኪ ለመሆን ወሳኝ አጋጣሚን ይሰጣል ፡፡

በአባይ ወንዝ ላይ የሚመረኮዝ ግብፅ አርሶ አደሮ እና 100 ሚሊዮን የሚያህሉ ሕዝቦቿ በንጹህ ውሃ ለማቅረብ ፣ ግድቡ አደጋን ያስከትላል በማለት ካይሮ ስጋቷን ደጋግማ ስትገልጽ ከርማላች፡፡

በሁለቱ የክልል የኃይል ማመንጫዎች መካከል ጂኦግራፊያዊ በሆነችው ሱዳን ውስጥ ፕሮጀክቱ የራሱን ግድቦች አደጋ ላይ ሊጥል እንደሚችል ገልፀዋል – ምንም እንኳን ርካሽ የኤሌክትሪክ ኃይል በማግኘት እና የጎርፍ መጥለቅለቅ ቢቀንስም ገድቡ ይጠቅማል ተብሎ የታስባል ፡፡