ኮቪድ-19 ኢትዮጵያ ለ ት/ቤቶች ቅድሚያ መስጠት ያለባት እንዴት ነው?

ተጻፈው በአዲሱ ደረሴ ሲሆን ከ እንግሊዝኛ ወደ አማርኛ በግርድፉ የተተርጎመ።

የኮሮና ቫይረስ ወደ ላይ ከፍ ያለ ደረጃ ላይ ያለ ይመስላል። የአህጉሮችን በሮች አንድ በአንድ በመክፈት በዓለም ላይ እየሰራ ነው ፡፡ እስያ ወደ አውሮፓ ፣ ከዚያ ወደ አሜሪካ ፣ እና አሁን ቫይረሱ የላቲን አሜሪካን ግድግዳዎች እያፈረሰ ነው ፡፡ የአፍሪካ የፍርድ ቀን እግሮቹን እየጎተተ ይመስላል ፡፡ የመንግሥት ጤና ባለሥልጣናት ይስማማሉ።

የኮሮና ቫይረስ ወደ ላይ ከፍ ያለ ደረጃ ላይ ያለ ይመስላል። የአህጉሮችን በሮች አንድ በአንድ በመክፈት በዓለም ላይ እየሰራ ነው ፡፡ ከእስያ ወደ አውሮፓ ፣ ከዚያ ወደ አሜሪካ ፣ እና አሁን ቫይረሱ የላቲን አሜሪካን ግድግዳዎች እያፈረሰ ነው ፡፡ አፍሪካ ላይ የፍርድ ቀን እግሮቹን እየጎተተ ይመስላል ፡፡ ምንም እንኳን ይህ የመንግሥት የጤና ባለሥልጣናት ይስማማሉ ፡፡ በዓለም ዙሪያ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ኢንፌክሽኖች ተመዝግበዋል ፡፡ አፍሪካም ላይ ከአንድ ሚሊዮን በላይ የሚሆኑት ኢንፌክሽኖችን አስመዝግባልች ፡፡

የኢትዮጵያ ይኮቪድ-19 ወረርሽኝም እንዲሁ በዕለቱ እየጨመረ ነው ፡፡ በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ሰዎች በዚህ በሽታ ተይዘዋል እናም እዚህ ኢትዮጵያ ውስጥ በመቶዎች የሚቆጠሩ ሞተዋል ፡፡ በሳሙና እና በፀሐይ ብርሃን በሕይወት መኖር የማይችል ቫይረስ ኢንዱስትሪዎችንም እያጠፋቸው ይገኛል ፡፡ ከእነዚህ መካከል የማኑፋክቸሪንግ ፣ የአቪዬሽን እና የቱሪዝም ኢንዱስትሪዎች ሌሎችም ከዚህ በፊት እንደነበረው ሁሉ እየተሰቃዩ ናቸው ፡፡ ታዋቂው ኢትዮጵያዊ ሯጭ ኃይሌ ገ / ሥላሴ ባለቤትነት የነበረው የማራቶን ሞተርስ በቅርቡ በተከሰተው ወረርሽኝ ምክንያት 200 ሚሊዮን ብር የተገንባው ፋብሪካ ተዝግቷል፡፡ ትምህርት ቤቶች ዝግ ናቸው ፡፡ ልጆች እቤት ይቆያሉ ፡፡ አስተማሪዎች ከስራ ውጭ ናቸው ፡፡ በብዙ አካባቢዎች በበቂ ሁኔታ አልሰራም ተብሎ የተከሰሰው የኢትዮጵያ ትምህርት ከፍተኛ ለውጥ እያመጣ ነው ቢባልም አሁን ሙሉ በሙሉ ተዝግቷል ፡፡

በትምህርትቤቶቻች ይዝት ዘርፍ ባጭሩ ምን ይመስላሉ

በኢትዮጵያ ትምህርት ቀድሞውኑ ብዙ መከራ ደርሶበታል ፡፡ በእርግጥ ብዙ ልጆች ወደ ትምህርት ቤቶች ይሄዱ ነበር። የትምህርት ሚኒስቴር በበኩሉ በኢሕአዴግ የግዛት ዘመን 99% የሚሆኑት የትምህርት ዕድሜ ያላቸው ልጆች ወደ ትምህርት ቤት መሄድ መቻላቸውን አጉልቶ ሲያውጅ ነበር ፡፡ በሌላ በኩል የተቃዋሚ ድምጾች ቁጥሩ መቋረጥን አያካትትም ሲሉ እየተከራከሩ ነው ፡፡ አንዳንዶች ደግሞ የፖለቲካ ካድሬዎች ወላጆች ስኬት ስኬታማነታቸውን ለማሳካት ብዙም ትኩረት እንዳይሰጡ ወላጆቻቸው ልጆቻቸውን በትምህርት ቢሮዎች እንዲመዘገቡ ያስገድ ዱዋ ቸዋል ይላሉ ፡፡ ከዘጠኝ እስከ 12 ኛ ደረጃ ከሁለተኛ ደረጃ ት / ቤት በስተቀር ፣ በሁሉም ደረጃዎች ምዝገባው ካለፈው ዓመት ጋር ሲነፃፀር በጉልህ ዝቅ ብሏል ፡፡ ለሴት ተማሪዎች የ 8 ኛ ክፍል መጠናቀቅ 52% ሲሆን በ 55/98 ወንዶች ደግሞ 8 ኛ ክፍልን በ 2016/7 አጠናቀዋል ፡፡ ከአንደኛው እስከ ስምንተኛ ክፍል ያቋረጡ ማቋረጥ በቅደም ተከተል ለሴቶች እና ለወንድ ተማሪዎች 11.9% እና 11.4% ነበር ፡፡ በ 9 ኛ እና 10 ኛ ክፍሎች የምዝገባ ምጣኔ በ 2016/17 ለሴቶች እና ለወንዶች በ 45 እና 48.9% ነው ፡፡ የ 11 ኛ እና 12 ኛ ክፍሎች ምዝገባ ምጣኔ ለሴቶች እና ወንድ ተማሪዎች በቅደም ተከተል 25% እና 24% እንደሆኑ ሪፖርት ተደርጓል ፡፡ በርግጥ ይህ የቁጥር መረጃ እውነቱን እየነገረን አይደለም ፣ ነገር ግን ፣ ቢያንስ በከተሞች ውስጥ የሚከፈቱ ትምህርት ቤቶች ቁጥር እየጨመረ በመሄድ ላይ መስማማት እንችላለን ፡፡

ጥራት ያለው የትምህርት አቅርቦት እኛ በአቅማችን የማንችለው የቅንጦት ምኞት ነው።

በተገቢው መንገድ መምህራኖቻቸውን ለሚያስተምሯቸው የትምህርት ደረጃዎች ብቁ የሆኑ መምህራንን በተመለከተ መረጃ እንኳ አይገኝም ፡፡ ሰነዱ ከአንደኛ እስከ አራት ኛ ክፍል ላሉት 80% ሴት ልጆች እና 66% ወንድ መምህራን ብቁ ሊሆኑ ይችላሉ ብሏል ፡፡ እ.ኤ.አ. በ 2013/14 ብቻ 21% የመጀመሪያ ደረጃ ት / ቤቶች እና 30% የሁለተኛ ደረጃ ት / ቤቶች በዓለም አቀፍ ምርመራዎች ደረጃ የተቀመጡ የደረጃ ሦስት ወይም ከዚያ በላይ ናቸው ፡፡ በዚያው ዓመት 46% የሚሆኑት ትምህርት ቤቶች የዲጂታል ወይም የብሮድካስቲንግ ቴክኖሎጂዎች መድረሻ እንዳላቸው ሪፖርት የተደረጉ ሲሆን የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ሥልጠና ማጠናቀቂያ ብቃት ያላቸው ብቁዎች 60% ብቻ ናቸው ፡፡ በአማርኛ ፣ በኦሮምኛ ፣ በሶማሊ ፣ በሲዳማ አፍፎ ፣ በትግሪኛ እና በወላይታጊና ቋንቋዎች የመጀመሪያና ከዚያ በላይ የብቃት ደረጃ ላይ ያሉ ተማሪዎች ቁጥር 29.5% ብቻ ነው። እ.ኤ.አ. በ 2013/14 ውስጥ ከ 10 ኛ ክፍል ተማሪዎች 24 በመቶ የሚሆኑት 50 በመቶ እና ከዚያ በላይ እና 64% ሴት እና 76% ተመሳሳይ ደረጃ ያላቸው ተማሪዎች 2.0 እና ከዚያ በላይ ያስመዘገቡ ናቸው ፡፡ ይኸው ሰነድ 41 በመቶ ሴቶች እና 51% የ 12 ኛ ክፍል ወንድ ተማሪዎች 350 እና ከዚያ በላይ ያስመዘገቡ መሆናቸውን ያሳያል ፡፡

በትምህርት ላይ ለምን እንሰቃያለን?

በስርዓተ ትምህርት ትግበራ ላይ ቁጥጥር አለመኖር ፡፡

እውነቱን ለመናገር የግል ትምህርት ቤቶች የፈለጉትን ያደርጋሉ ፡፡ በቅርቡ በአንድ የግል ትምህርት ቤት የ 6 ኛ ክፍል ተማሪ የባዮሎጂ ፣ የኬሚስትሪ እና የፊዚክስ ትምህርቶችን እየወሰዱ መሆኑን ገልጽ ሆኗል ፡፡ ብሄራዊ ሥርዓተ-ትምህርቱ እንደነዚህ ዓይነቶችን ትምህርቶች ወደ 7 ኛ ክፍል እንዲጀምሩ ያዛል ፡፡ አንዳንድ ት / ቤቶች በዝቅተኛ ክፍል ውስጥ የአፍ መፍቻ ቋንቋቸውን ይጠቀማሉ ፣ ሌሎች ደግሞ አይጠቀሙም ፡፡ አንዳንድ ትምህርት ቤቶች እንግሊዝኛ ማስተማሪያ ቋንቋ ከመሆኑ በፊት አንዳንድ በእንግሊዝኛ የታችኛው ክፍል መጻሕፍት በእንግሊዝኛ አላቸው ፡፡ አንዳንድ ት / ቤቶች ዋና ዋና ትምህርቶችን ለመደገፍ በየቀኑ ሁለት የትምህርት ቤት ትምህርቶችን ይሰጣሉ ፣ ሌሎች ደግሞ አንድ እና ሌሎቹ እንደዚህ ዓይነት ትምህርቶችን እንኳን አያቀርቡም ፡፡ አንዳንድ ት / ቤቶች የ 50% የማለፊያ ምልክትን በጥብቅ የሚከተሉ ሲሆን ሌሎቹ ደግሞ የተማሪዎችን የመለኪያ ምልክታቸውን ባለማድረጋቸው ተማሪዎችን ያባርሯቸዋል። አንዳንድ ትምህርት ቤቶች በመምህራን ብቃትና ልምድ በጣም ጥብቅ ናቸው ፡፡ በክፍል ውስጥ ነጭ ቀሚስ ለብሶ አስተማሪ ነኝ ቢል የሚቀበሉም ትምህርት ቤቶች በብዛት ይገኛሉ ፡፡

በመደበኛ-ትምህርት እንቅስቃሴዎች ላይ አለመተማመን።

ትምህርት ምኒስቴር መሥሪያ ቤቱ የመደበኛ ትምህርት ውጭ እንቅስቃሴዎች አፈፃፀም በጥብቅ ይመክራል ፡፡ ድራማ ፣ ስፖርት ፣ የጾታ ክለቦች ፣ ሥነ-ጥበባት እና ሌሎችም የጥራት ደረጃን ከፍ ለማድረግ ከፍተኛ የሚመከሩ ናቸው ፡፡ በቤተሰብ መጠን ውህዶች ላይ የሚከፈቱ የግል ትምህርት ቤቶች ሀሳቡን ትተውታል ፡፡ ግንባታው እዚያ አለ ፣ ትግበራው ተረስቷል ፡፡ ለላቦራቶሪዎች ተመሳሳይ ነገር ሊባል ይችላል ፡፡ ፈቃድ በሚሰጥበት ጊዜ የሳይንስ ላቦራቶሪዎች እና ቤተመጽሐፍቶች ተከፍተዋል ፡፡ ነገር ግን ተግባራዊ ትምህርት ሂደቶች የተገበራሉ ማለት ከእውነታው የራቀ ነው ፡፡

እና ብዙ ለመማር ፣ በጣም ትንሽ ጊዜ

መምህራንን ለማሰልጠን ወደ ኢትዮጵያ በመጣ አንድ አሜሪካዊ አሰልጣኝ የ 9 ኛ ክፍል ተማሪ የሚማረው አጠቃላይ ገፆች ብዛት ሲመለከት በጣም ደነገጠ ፡፡ እርሱም “ይህንን ሁሉ ካነበብኩ ፕሮፌሰር መሆን አለብኝ ” ደጎም ከበድ ያሉ መጽሃፍትን ሁልጊዜ ትናንሽ ልጆች ተሸክመ መሂዳቸ አንዱ መለያ ነው። ቢሆንም ትምህርቶችን ብስርዓቱ ማጠናቀቅ ሁልጊዜም የመምህራን ዋና ግብ ነው።

ለመምህራን ሥልጠና እጥረት

በኢትዮጵያ የደቡብ ክልል የደቡብ ክልል መምህራን ግምገማ ግምገማ ውጤት ላይ በቅርቡ የተገለጠ ራዕይ እጅግ አስቂኝ የሆነ ምስልን አጋለጠ ፡፡ መምህራንን ተጠያቂ የሚያደርጉበት ሁኔታ አንድ አይደለም ፡፡ መምህራን ተከታታይ ስልጠና የላቸውም ፡፡ አንድ ጊዜ የተጀመረው ቀጣይነት ያለው የባለሙያ ልማት ጥቅል ከሳይንሳዊ ችሎታ ይልቅ ከአስተዳደራዊ ችሎታ ጋር ብዙ አለው ፡፡ የመምህራንን ትምህርት እና ሳይንሳዊ ክህሎቶችን ለማሻሻል ከአንድ በላይ ለአስተዳደር ቁጥጥር መሳሪያ ብቻ ሆነ። ያንን ለጤና እንክብካቤ ሰራተኞች ከሲፒዲ ፕሮግራም ጋር ያነፃፅሩት እና ይህ በትምህርት ዘርፍ ውስጥ አጠቃላይ ውድቀት መሆኑን ያስገነዝባል ፡፡

ሙስና

ሙስና ስለ ዲያቢሎስ መናገርን ያህል ያስፈራል! የትምህርት ጥራት በተጫዋቾች መካከል ፍትሃዊ ውድድር ወይም በህዝባዊው ዘርፍ ቁጥጥር ስር ሊቆይ ይችላል ፡፡ ትምህርት ቤቶች በሁለት መስኮች ይወዳደራሉ-የእንግሊዘኛ ተማሪዎቻቸው የእንግሊዝኛ ቋንቋ አቀላጥፈው ምን ያህል እንደሆኑ እና በብሔራዊ ማለፊያ ነጥብ ላይ ምን ያህል ተማሪዎች እንዳደረጉት ነው ፡፡ የመጀመሪያው መመዘኛ በጠቅላላው ሂደት ላይ ጥራትን ጠብቆ ለማቆየት ባይረዳም ፣ ሁለተኛው ሊበላሽ ይችላል ፡፡ በብሔራዊ ሥርዓተ ትምህርት እና / ወይም ከትምህርት ሰዓት ውጭ በሚከናወኑ ተግባራት አፈፃፀም ረገድ ትምህርት ቤቶች ከጥራት መቆጣጠሪያዎቻቸው ርቀው መጓዝ ይችላሉ ፡፡

ከኮቪድ-19 በኋላ የት / ቤት ልጆች የወደፊት የመማር ሁኔታ እንደተጠበቀ ይቆይ ይሆን?

መንግስት ለወረርሽኝ የሰጠው ምላሽ በችግረኛው ኢኮኖሚያዊ ገጽታ ላይ ያተኮረ ይመስላል። ለመረዳትም የሚያስቸግር ነው ፡፡ የብድር አገልግሎት መስጫ ጊዜ ማራዘም ፣ መምህራንን ጨምሮ ለሠራተኞች የሚደረጉ ክፍያዎች ቀጣይነት ፣ በኢኮኖሚው ውስጥ ተጨማሪ ቅልጥፍና ማድረጉ – መንግስት ሁሉንም አድርጓል። ለወደፊቱ ክኔታቸው ሳይወጡ እንዲኖሩ የተገደዱ ልጆች የወደፊት ዕጣ ምንም ማለት ነው? ወረርሽኙ ወደ 27 ሚሊዮን የሚጠጉ ሕፃናት በቤት እንዲኖሩ አስገድ ዷቸዋል ፡፡ ይህ በከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ውስጥ ያሉትን አይጨምርም ፡፡ ከፍተኛ የህዝብ ጤና ባለሥልጣናት ክትባትን ሊሰጥ በሚችልበት የጊዜ ሰንጠረዥ ገና ስላልተስማሙ ወረርሽኙ ይወገዳል የሚለው ብሩህ ተስፋ አማራጭ ሀሳብ ሊኖረው ይገባል ፡፡ ቶሎ ቫይረሱ ባይጠፋስ? ስለ አማራጭ ትምህርት መማር እንችላለን?